Disperoni adı da verilen cinsel ilişki esnasındaki ağrı bir çok çifti oldukça rahatsız eden bir durumdur. Cinsel ilişkide ağrı, batma, yanma, acıma gibi rahatsızlık verici hislerin hemen hepsi için kullanılan tıbbi bir ifadedir disperoni ifadesi.
Cinsel birlikte sırasında kadında yüksek olarak vajina girişi ya da daha derin kasık bölgesinde ağrı makata doğru vuran ağrılar ilişki kalitesini son derece bozar.
Disporoni (İlişkide Ağrı) cinsel ilişki esnasındaki ağrıyı ifade eder ve kadınlarda görülen bir sorundur. Toplumumuzda çok sık görülen bir problemdir ve genelliklede çözümsüz kalarak hem sağlığı hem de ilişki kalitesini etkileyen bir tablodur.
Cinsel ilişkide ağrı probleminin tedavisi mümkündür. Vajinusmusla karıştırmamak gerekir. Çünkü vajinusmusta ağrı olacak kaygısı ile ilişki başladıktan sonra ortaya çıkar.
Yüzeyel ve derin olmak üzere 2 tür disporoni vardır.
Cinsel ilişkide ağrı durumunu incelerken vakaların 4’te !’inde herhangi tıbbi bir sorun olmadığı akılda tutulmalıdır. Psikolojik nedenler olarak kabul edilen bu grupta detaylı bir öykü ve muayene ile herhangi bir sorun olmadığı gözlemlenebilir. Burada sorun vajinusmus benzeri bir tablo yada tam olarak vajinusmustur. Kadın canının ileri derecede yanacağını korkusuyla cinsel ilişki esnasında tam olarak hazırlanamamaktadır, ayrıca partnerin ısrarlı girişimleri vajina girişinde gerçektende ağrıya neden olabilir.
Ağrılı cinsel ilişkiyi tanımlamaya çalışırken hastanın ifadeleri son derece önemlidir. Arı penisin vajinaya girme aşamasında mı yoksa ilişkisinde ilerleyen sürelerde mi olduğu keskin, batma tarzımı yoksa künt ve sancı tarzı olduğu önemldir. Yüzeyel disporonide giriş esnasında acıma yanma batma ifadeleri daha sık kullanılırken derin disporonide ise ağrı kıramp ifadeleri daha sık kullanılır.
Disporoni şikayeti ile gelen kadınlarda tanıyı koymak için detaylı bir tıbbi ve cinsel öykü alınmalıdır. Ardında yapılacak dikkatli bir jinekolojik muayene ile cinsel ilişkideki ağrının yüzeyel mi yoksa derin disporoni mi olduğu netleştirilmelidir. Muayene ile birlikte ile yapılacak Q testi (vulvar vestibulit testi ayırıcı tanısı için) ve transvajinal usg sorunun kaynağını tespit etmemizde son derece faydalıdır.
Disporoniye neden olan sorun için önce psikolojik mi yoksa fiziksel mi olduğu tespit edildikten sonra tadavi buna göre şekillenir. Psikolojik olanlarda cinsel terapi işe yararken fiziksel olanlarda sebebe yönelik tedavi rsastır. Vulva ve vajinaya ait olan yüzeysel disporonide madikal tadaviler, küçük cerrahi, girişimler (barholin absesi, vulvar vestibulit, uçuklar siğiller vs.) yapılırken ağrı derin nedenlere bağlı ise yumurtalık ve rahim ameliyatları tedavi planına eklenebilir.
Ağrılı cinsel ilişkinin yüzeysel nedenlerine karşı önlem almak mümkündür. Özellikle vajinal florayı luşturan laktobasiller vajinal duş, sentetik çamaşır kullanımı gibi etmenlerle azaltmamalı, cinsel organ temizliğinde ph değeri uygun temzilik ürünleri kullanmalı, vajinal kuruluk varsa kayganlaştırıcı kullanılmalı, alerji yoksa prezervatif kullanımı tercih edilmelidir. Genital bölge mümkün olduğunca acı ve terden korunmalıdır.
Op. Dr. Müge AksoyKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı